ادویه گلپر که از دانههای خشک شده گیاه Heracleum persicum یا همان گیاه "هوگوید" ایرانی به دست میآید، یکی از ادویههای خاص و محبوب در آشپزی ایرانی است.
این گیاه که در مناطق کوهستانی و مرطوب ایران به طور وحشی رشد میکند، دارای دانههایی است که پس از خشک شدن به عنوان ادویه استفاده میشوند. گلپر در خانواده چتریان قرار دارد و شباهت زیادی به گیاهان خانواده جعفری و کرفس دارد. فرآیند تهیه گلپر شامل جمعآوری دانههای گیاه و خشک کردن آنها میباشد. دانهها پس از جمعآوری به خوبی خشک میشوند تا از کپک زدن جلوگیری شود. این دانهها سپس آسیاب میشوند تا به صورت پودر درآیند و به عنوان ادویه استفاده شوند. به طور کلی خرید ادویه گلپر یکی از ادویه های پر طرفدار به حساب می آید.
ادویه گلپر دارای بوی قوی و طعمی تند و تلخ است.
دانههای گلپر به صورت خشک و پودر شده در آشپزی و به عنوان طعمدهنده استفاده میشوند و به غذاها طعمی خاص و متفاوت میبخشند. گلپر در بسیاری از غذاهای ایرانی، به ویژه در تهیه ترشیها و خوراکهای حبوباتی مانند باقالی پخته و عدسی استفاده میشود. این ادویه علاوه بر اینکه به غذاها طعم و بوی خوبی میدهد، دارای خواص دارویی نیز هست. گلپر به عنوان یک ضدعفونی کننده طبیعی شناخته میشود و در طب سنتی ایرانی برای تقویت سیستم گوارشی و کاهش نفخ مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از کاربردهای محبوب گلپر، پاشیدن آن بر روی دانههای انار است که طعم ترش و شیرین انار را بهبود میبخشد و تجربهای جدید از این میوه محبوب ارائه میدهد. همچنین از گلپر به عنوان یک طعمدهنده در سالادها و ترکیب با دیگر ادویهها مانند نمک استفاده میشود.
گلپر علاوه بر ایران، در سایر کشورهای منطقه نیز شناخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، به دلیل خواص منحصر به فرد و طعم خاص خود، بیشتر در آشپزی ایرانی نقش دارد.
این دانهها از گیاه برداشت میشوند و سپس خشک میشوند. در ادامه مراحل تهیه ادویه گلپر به طور دقیق توضیح داده میشود.
ابتدا دانههای گلپر را از گیاه Heracleum persicum جمعآوری کنید. این دانهها در داخل غلافهای نازک و خشک قرار دارند و به راحتی قابل برداشت هستند.
دانهها را به خوبی بشویید تا هر گونه خاک و آلودگی از بین برود. سپس دانهها را در یک جای خشک و گرم پهن کنید تا کاملاً خشک شوند. میتوانید از یک سینی بزرگ و آفتاب مستقیم برای خشک کردن استفاده کنید. همچنین میتوانید از دستگاه خشککن با دمای حدود 40-50 درجه سانتیگراد استفاده کنید تا دانهها به طور یکنواخت خشک شوند.
پس از خشک شدن کامل دانهها، آنها را در آسیاب بریزید و به صورت پودر ریز درآورید. این کار را میتوانید با استفاده از آسیاب دستی یا برقی انجام دهید. آسیاب کردن باید تا زمانی ادامه یابد که دانهها به پودری یکنواخت و نرم تبدیل شوند.
پودر گلپر را در یک ظرف شیشهای یا فلزی با درب محکم نگهداری کنید تا از ورود رطوبت و هوا جلوگیری شود. این ادویه را در یک جای خنک و تاریک نگهداری کنید تا طعم و عطر آن حفظ شود.
گلپر به عنوان یک ادویه معطر و مفید در آشپزی استفاده میشود و علاوه بر طعمدهی به غذا، دارای خواص دارویی نیز میباشد.
ادویه گلپر دارای خواص متعدد دارویی و تغذیهای است. این ادویه معطر و تند به دلیل ترکیبات فعال موجود در آن، تأثیرات مثبتی بر سلامتی دارد.
یکی از مهمترین خواص گلپر، خاصیت ضدعفونیکنندگی آن است. گلپر میتواند به عنوان یک آنتیباکتریال طبیعی عمل کند و از رشد باکتریها در غذا جلوگیری کند. این خاصیت به ویژه در تهیه ترشیها و نگهداری طولانیمدت مواد غذایی مفید است. گلپر همچنین به بهبود هضم غذا کمک میکند. ترکیبات موجود در این ادویه باعث تحریک آنزیمهای گوارشی و ترشح بیشتر اسید معده میشوند که میتواند به هضم بهتر و جلوگیری از نفخ و سوء هاضمه کمک کند. در طب سنتی ایرانی، گلپر به عنوان یک درمان طبیعی برای مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار میگیرد.
این ادویه دارای خاصیت ضد التهابی نیز میباشد. مصرف گلپر میتواند به کاهش التهابات داخلی بدن کمک کند و برای افرادی که از بیماریهای التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید رنج میبرند، مفید باشد. گلپر همچنین میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در گلپر، مانند فلاونوئیدها و پلیفنولها، به مقابله با رادیکالهای آزاد و جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیو به سلولها کمک میکنند. این امر میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند سرطان و بیماریهای قلبی مؤثر باشد.
یکی دیگر از فواید گلپر، تأثیر مثبت آن بر سلامت پوست است. خواص ضدباکتریایی و ضد التهابی این ادویه میتواند به بهبود شرایط پوستی مانند آکنه کمک کند. همچنین، مصرف منظم گلپر ممکن است به حفظ جوانی و شادابی پوست کمک کند.